Eklem, hareket etmesini sağlayan ve iki kemik arasında yer alan yapılardır. Bunlar yapılarında bulunan bazı bağlar ve sıvılar ile vücudun eklem bölgelerindeki hareketi sağlamaktadır. İnsanlar sürekli bir hareket halinde olduklarından dolayı, hareketi sağlayan bu yapıların önemi ve sağlığı oldukça dikkat edilmesi gereken bir konudur. Burada meydana gelebilecek herhangi bir hasar neticesinde bazı fiziksel zarar oluşarak çeşitli sağlık problemleri yaşanmaktadır. İnsan vücudunda işlevlerine göre oynar, yarı oynar ve sabit eklemler bulunmaktadır. Bunlar özelliklerine ve bulundukları bölgeye göre adlandırılmaktadır.
Oynar eklemler, hareket kabiliyeti tam olan eklemlerdir. Vücudun bacak, kol ve bilek bölümlerinde bulunmaktadır. Ayrıca iki kemik arasında bulunan bağlar ve eklem sıvısı, kemiklerin birbirine sürtünmesine önleyerek canlının eklem bölgesinin zarar görmesini engellemektedir. Yarı oynar eklemler, hareket kapasitesinin oynar eklemlere göre daha kısıtlı olduğu eklemlerdir. Göğüs kemikleri yarı oynar eklemlere örnek teşkil etmektedir. Bu eklemler vücutta hareket eyleminden çok, esneklik sağlanmasında görevli eklemlerdir. Sabit eklemler ise hareket kabiliyeti olmayan eklemlerdir. İki kemik arasındaki bağlara sağlamlık kazandırmakta ile görevli eklemlerdir.
1. Burkulma Nedir
Eklem yerlerinde bulunan, iki kemiği birbirine bağlamak ile görevli bağların veya dokuların yanlış bir hareket sonucu aşırı baskıya maruz kalarak gerilmesi veya zarar görmesi anlamına gelmektedir. Genelde vücudun ayak veya kol eklem yerlerinde yer alan oynar eklemlerde görülmektedir. Burkulma neticesinde eklem yerlerindeki bağların veya dokuların zarar görmesi ile canlı hareketler kısıtlanmakta ve çeşitli fiziksel zararlar oluşmaktadır.
2. Burkulma Belirtileri Nelerdir
Herhangi bir burkulma durumu söz konusu ise burkulan bölge veya bölgelerde ilk belirti olarak şişlik görülmektedir. Şişlik ile beraber oluşan kızarıklık daha sonra morarmaya dönüşmektedir. Bir süre sonra burkulma derecesine göre hafif ya da şiddetli ağrılar hissedilmektedir. Bu bağlamda hareket kabiliyeti kısıtlanmakta ve bölgede işlev kaybı yaşanmaktadır. Bunlar burkulmanın derecelerine göre değişiklik göstermektedir.
Birinci derece burkulmalar, kemikler arasındaki bağların gerilmesi sonucu oluşmaktadır. Hafif şişlik veya kızarıklıklar oluşmaktadır. Şiddetli ağrılar yaşanmamaktadır.
İkinci derece burkulmalar, bu bağların aşırı gerilmesi veya hafif yırtıklar oluşması durumunda meydana gelmektedir. Orta dereceli şişlik veya kızarıklıklar görülmekte olup hafif ağrılar yaşanabilmektedir. Burkulan bölgenin hareket ettirilmesi ise ağrılar meydana gelmektedir.
Üçüncü derece burkulmalarda ise, kemikler arasındaki bağların yırtılması sonucu oluşmaktadır. Zarar gören bölgede ileri derecede şişlik ve morluklar görünmekte olup işlev kaybı yaşanmaktadır. Ayrıca şiddetli ağrılara neden olmaktadır.
3. Burkulma Tedavisi Yöntemleri
Burkulmalar yaşandığı zaman en önemli şey hemen müdahale edilmesi ve derecesinin tespit edilmesidir. İkinci veya üçüncü derece burkulmalarda, hasarlı bölgenin bir uzman hekime gösterilmesi gerekmektedir.
3.a. İlk Yardım
Burkulmalarda ilk yardım aşamaları oldukça önemlidir. Burkulan bölge hemen korumaya alınarak elastik bir bant yardımı ile sarılmalıdır. Hareket ettirmekten kaçınılmalı ve şişliği önlemek adına buz tedavisi uygulanmalıdır. Ayrıca burkulan bölgeyi kalp hizasından yukarıda tutmak da şişliği önleyen uygulamalar arasındadır.
Burkulan bölgeye sıcak su veya ısıtıcı etkisi olan kremlerin kesinlikle kullanılmaması gerekmektedir. Şişlik olan bölgede egzersiz hareketleri veya masaj uygulamalarından kaçınılmalıdır. Bunlar şişliği arttıracak nitelikte uygulamalar olmaktadır.
3.b. İlaç Tedavisi
Bağların zarar görmesi ile meydana gelen ağrı ve şişlikleri hafifletmek amacı ile doktor tarafından önerilen ağrı kesici ve şişmeyi azaltıcı ilaçlar kullanılmaktadır.
3.c. Uzman Tedavisi
Üçüncü derece ayak burkulmalarında ciddi hasarlar meydana gelebilmektedir. Bu nedenle hastane ortamında tedavi en doğru yöntemdir. Hasar durumuna göre burkulan bölgede alçı veya sabitleyici yöntemi kullanılarak ağrının ve şişliğin kontrol altına alınması sağlanmaktadır.
Burkulmalar daha ciddi hasarlar meydana getirmiş ise bazı durumlarda fizik tedavi yöntemine başvurulmaktadır. Uzman hekimler tarafından uygun görüldüğü takdirde, eklem yerindeki tutulmaları yok etmek, kas ve dokuları güçlendirmek amacı ile fizik tedavi uygulanmaktadır.
